Lucepedia

Digitale theologische encyclopedie

131 records found
NrJaarAfk▲BeschrijvingVertalingen
32406diuin. daem.De beproeving van de demonen.
-Dogmatiek- 
Gericht tegen de opvatting als zou het raadplegen van demonen gerechtvaardigd kunnen worden. Argument bij de weerlegging: de vervulling van datgene wat demonen zouden beweren is weer ondergeschikt aan de wil van God.
De antieke daemonologie en Augustinus' geschrift De divinatione daemonum / door Hermanus Jacob Geerlings. - 's-Gravenhage: Excelsior, 1953. View
33396doctr. chr.

Christelijke scholing in tekstbegrip en presentatie.
-Dogmatiek, Exegese- 
Op welke manier kan de Heilige Schrift worden begrepen en hoe moet het begrepene vervolgens worden overgedragen? In de boeken 1 en 2 de beginselen van zowel profane als gewijde vakken. In boek 3 aandacht voor wat tegenwoordig de bijbelse hermeneutiek wordt genoemd; beïnvloed door een soortgelijk werk van de donatist Tyconius. In boek 4 de grondbeginselen van de homiletiek. In 396 wordt het werk afgebroken bij 3,35. De rest is in 426 voltooid.

Wat betekent de bijbel? Christelijke scholing in tekstbegrip en presentatie. De doctrina christiana / Augustinus ; ingel., vert. en toegel. door Jan den Boeft en Ineke Sluiter. - Amsterdam, Leuven: Ambo, 1999. - ISBN: 90-263-1595-3. View
36392duab. an

Twee zielen in een mens?
-Antimanicheïsch- 
Centraal staat de manicheïsche opvatting dat een mens twee zielen heeft: een goede van God, en een slechte van de macht van de duisternis. In de argumenten over en weer beroepen de manicheeërs zich op Joh 8,47 en Joh 8,44 en beroept Augustinus zich op Joh 1,3, 1 Kor 8,6 en Rom 11,36. Het kwade in een mens mag niet aan een kwade ziel worden toegeschreven, maar is een beroving van het goede.

View
39392en. Ps.

Uiteenzettingen over de Psalmen.
-Exegese- 
Vers-voor-vers-uitleg over het gehele psalterium. Niet alle uiteenzettingen zijn als voordracht gehouden. Tenminste de uiteenzettingen over de Psalmen 1-32 (33) zijn gedicteerd; evenzo de 32 sermones over Ps 118 (119). De uitleg is sterk christologisch van karakter.

Voor een overzicht van Nederlandse vertalingen per Enarratio zie: AI - Enarrationes in Nederlandse vertalingen ( pdf jan.2019 ) Belanrijkste bundels : Zoals het hart verlangt : Preken over de psalmen / Augustinus ; vert. en ingel. door Martijn Schrama, Wim Sleddens en Hugo De Lil. - Zoetermeer: Meinema, 2001. - ISBN: 90-211-3793-3. - Bevat: preek over de psalmen 1, 38, 39, 42, 63, 85, 90. - Ooit een land van kloosters / vert. door Tarsicius Jan van Bavel. - Heverlee: Augustijns Historisch Instituut, 1999. - ISBN: 90-74829-07-4. - Bevat : preek over psalm 99. Commentaar op Psalm 118/119 / Augustinus ; vert. en ingel. door Tarsicius Jan van Bavel. - Baarn: Ambo, 1996. - ISBN: 90-263-1429-9. Psalmen 133-134: Monastieke broederschap / Augustinus; vert. en ingel. door Michel Coune OSB. - Brugge: St.-Andriesabdij, 1995 Luisteren naar Sint Augustinus : preken voor het liturgisch jaar / [Augustinus] ; vert. Frans Vromen, OSB ; ingel. door Tarsicius J. van Bavel, OSA. - Bonheiden : Bethlehem, 1985. - 158 p. ; 21 cm. - ISBN: - . Bevat: preek over psalm 97. Enkele psalmverklaringen van Augustinus : Feestbundel ter gelegenheid van het 25-jarig priesterjubileum van Pater-Prior Roose OSB . - Vaals: Benedictijnen van de Abdij St. Benedictusberg, 1977. - ISBN: - Bevat: preken over de psalmen 8, 21, 42, 54, 68, 69, 83, 90, 102, 111, 112, 124, 129, 148. View
55421ench.

Handboek over geloof (c. 9-113), hoop (114-116) en liefde (117-122).
-Dogmatiek- 
Geloofsinstructie voor Laurentius: hoe moet God worden aanbeden en hoe wordt in de Schrift bepaald wat ware wijsheid is voor een mens? Het grootste gedeelte bevat een uitleg van het geloof naar de woorden van de apostolische geloofsbelijdenis als vertolking van de Schriften. Allerlei kwesties over de afzonderlijke geloofsartikelen komen aan de orde. Het werk biedt daarom een compact overzicht van Augustinus' theologische opvattingen.

Handboekje over geloof, hoop en liefde = Enchiridion ad Laurentium de fide spe et caritate / Augustinus van Hippo ; ingeleid en vertaald door T.J. van Bavel . - Leuven : Peeters, 2008. - IV, 101 p.- ISBN: 978-90-429-2021-7. View
400ep.

Brieven
- - 
Hoewel de brieven als geheel in dit overzicht zijn gerangschikt onder niet te dateren werken, zijn de brieven afzonderlijk in de zeventiende eeuw door de mauristen opnieuw genummerd, waarbij zoveel mogelijk de chronologische volgorde van de brieven is aangehouden. Een verantwoording van deze nieuwe ordening is uitgewerkt in PL 33,13-48. Hoe deze nummering zich tot de oude verhoudt, vindt men terug in PL 33, 1163-1169. Een alfabetisch overzicht van adressanten en geadresseerden vindt men in PL 33,1170-1172. De mauristen hebben de brieven in vier groepen ingedeeld: Groep 1 bevat de brieven 001-030 uit de jaren 386-395. Groep 2 de brieven 031-123 geschreven in 396-410. Van deze brieven worden de nummers 54-55 als een afzonderlijk werk beschouwd: nr 70 inq.Ian. Evenzo is brief 102 terug te vinden als nr 106 qu.c.pag. Groep 3 met de brieven 123-231 uit de periode 411-430. Van deze brieven wordt nummer 140 als afzonderlijk werk gezien: nr 66 gr.t.nou. Evenzo brief 147 als nr 128 uid.deo, brief 166 als nr 93 orig.an., brief 167 als nr 114 sent.Iac., brief 185 als nr 25 correct., en brief 187 als nr 100 praes.dei. Groep 4 met de brieven 231-270 (271) die moeilijk of niet te dateren zijn. Tenslotte moeten de brieven worden genoemd die zijn ontdekt door Johannes Divjak en gepubliceerd in CSEL 88 en in de Franse reeks OSA 46B. Het gaat hier om 31 brieven met de nummers 1*-29*. De volgorde van deze brievenreeks is niet chronologisch.

Voor een overzicht van Nederlandse vertalingen per Epistula zie : AI Epistulae in Nederlandse vertalingen (pdf febr. 2019) Belangrijkste bundels : Hiëronymus Brieven/ vert. uit het Latijn en van aant. voorz. door Chris Tazelaar. Budel:Damon, 2008. Bevat de correspondentie tussen Hiëronymus en Augustinus. Brieven 19*, 28, 39, 40, 67, 68, 71, 72, 74, 75, 81, 82, 123, 166, 167, 172, 195, 202, 202A Ooit een land van kloosters / vert. door Tarsicius Jan van Bavel. - Heverlee: Augustijns Historisch Instituut, 1999. - ISBN: 90-74829-07-4. - Bevat: brief 5, 48, 60, 78, 83, 210, 243. Veel te laat heb ik jou lief gekregen : bij het zestiende eeuwfeest van Augustinus' bekering / vert. en commentaar door Tarsicius Jan van Bavel. - Heverlee: Augustijns Historisch Instituut, 1986. - ISBN: 90 6831-060-7. - Bevat: brief 10*,21, 33, 134, 228 . Augustinus leven en werken / A. Sizoo. - Kampen: Kok, 1957.- 352 p., 24 cm. - ISBN: - Bevat brief: 50, 67, 113, 114, 115, 116, 133, 146, 213, 244, 247, 255, 269. De briefwisseling van Paulinus van Nola en Augustinus / vert. en commentaar door A.P. Muys. - Hilversum: Schipper, 1941. - Bevat: brief 24,25, 27, 30, 31, 32, 42, 45, 80, 94, 95, 121, 149, 186. In antwoord op uw vragen : Augustinus' brieven aan Januarius [Ad inquisitiones Ianuarii libri duo (= Epistulae 54-55)] / Aurelius Augustinus ; vertaald, ingeleid en van aantekeningen voorzien door Ben Bongers, Joost van Neer, Martijn Schrama, Anke Tigchelaar. - Budel : Damon, 2009. - 174 p. - ISBN: 978-90-5573-930-1. - Latijn-Nederlandse paralleltekst. Christenen in de antieke wereld / A. Sizoo. - Kampen: Kok, 1953.- 204 p., 25 cm. - ISBN: - Bevat brief: 68, 72, 73, 75, 181. Augustinus' briefwisseling met Nectarius / vert. en commentaar door Hendrik Huisman. - Amsterdam : Babeliowsky & Zn, 1956. - Bevat: brief 90, 91, 103, 104. Augustinus' briefwisseling met Dioscorus vert. en commentaar door Jacob Hendrik Koopmans. - Amsterdam : Jasonpers, 1949. - Bevat: brief 117, 118. Staat van ontlediging, staat van gebed / vert. en ingel. door Anne-Marijke Silvius-Janssen. - Brugge; Tabor, 1992, 49-82. - ISBN: 90-6597-016-9. - Bevat: brief 130, 131. - Kunnen wij God zien? Augustinus' mystieke brief aan Paulina / Augustinus; inl. vert. en toelichting van Thijs Rutten. - Kampen: Ten Have, 2009. - 175 p. pb - ISBN: 978-90-25959913. - Bevat brief 147. - Met zachte hand : Augustinus over dwang in kerk en maatschappij : [Epistula 185] / Augustinus; vert. en ingeleid dor Paul van Geest en Vincent Hunink. - Budel : Damon, 2012. 151 p. ISBN: 978-94-6036-064-0 - Bevat: brief 185, "Augustinus' brief 263 aan Sapida" / ingeleid en vert. door Tarsicius Jan van Bavel. - in : Augustinusdag 1995 "Zoek je hart" , pagina's 69-73. - Zie ook pdf op de website. View
43407ep. Io. tr.

10 Verhandelingen over de Eerste Brief van Johannes.
-
Exegese- 
Doorlopend commentaar op de brief tot 5,2. De eerste acht verhandelingen zijn gehouden in de eerste week van Pasen; de laatste twee waarschijnlijk rond Hemelvaartsdag.

Preken over de eerste brief van Johannes / Augustinus ; vert. en ingel. door Tarsicius Jan van Bavel. - Heverlee: Augustijns Historisch Instituut, 1992.- ISBN: - View
41394ep. Rm. inch.

Uiteenzetting over de groet van de Romeinenbrief.
-Exegese- 
Dit onvoltooide werk behandelt de groet van de Romeinenbrief en het vraagstuk over de zonde tegen de Heilige Geest.

View
46411exc. urb.

Preek over de verwoesting van de stad Rome.
-Apologetiek- 
Aan de orde is de vraag of God omwille van rechtvaardige bewoners de stad had moeten sparen.

Twintig preken van Aurelius Augustinus / vert. door Gerard Wijdeveld ; ingeleid door Paul van Geest. - Amsterdam : Van Gennep, 2008.- ISBN: 978-5515-909-3. p. 195-208. - Herdruk van 1986 met gewijzigde inleiding. Twintig preken van Aurelius Augustinus / vert. en ingel. door Gerard Wijdeveld. - Baarn: Ambo, 1986. - ISBN: 90-263-0759-4. - p. 175-186. View
47394exp. Gal.

Uiteenzetting bij de Galatenbrief.
-Exegese- 
Dit geschrift kent dezelfde achtergrond als nr 49 exp.prop.Rm. Doorlopend commentaar op de gehele Brief aan de Galaten.

View
48394exp. Iac.Uiteenzetting bij de Jakobusbrief.
-Exegese- 
Onvolledige uiteenzetting bij de Brief van Jakobus.
Dit geschrift is niet meer bewaard gebleven. Het kent dezelfde achtergrond als nr 47 exp.Gal en nr 49 exp.prop.Rm. Van de inhoud is nog iets bekend. Het werk wordt zowel in Augustinus' retractationes (2,32) genoemd als in Possidius' indiculus (10-3,10).
View
49394exp. prop. Rm.

Uiteenzetting van enkele onderwerpen uit de Romeinenbrief.
-Exegese- 
Weergave van 84 vragen over evenzovele afzonderlijke passages. De kwesties kwamen voort uit gezamenlijke lezing van Paulus' Brief aan de Romeinen door Augustinus met enkele broeders tijdens hun verblijf in Carthago voor het eerste concilie daar in juni.

View
52413f. et op.Het geloof en de werken.
-Dogmatiek- 
In dit werk staan drie zaken centraal. 1. Met het oog op de kerkelijke discipline mag niet iedereen zomaar tot het doopsel worden toegelaten, alhoewel onder de gedoopten ook slecht levende mensen verdragen moeten worden. 2. Aan doopkandidaten moeten niet alleen de regels van het geloof, maar ook de regels van de christelijke levenspraktijk worden geleerd. 3. Gedoopten kunnen nooit alleen door het geloof eeuwig heil bereiken.

View
53393f. et symb.

Het geloof en de geloofsbelijdenis.
-Dogmatiek- 
Een preek gehouden tijdens het concilie te Hippo in oktober. De priester Augustinus legt aan de bisschoppen van de regio de afzonderlijke artikelen van de geloofsbelijdenis uit als toerusting bij het verweer tegen vooral de opvattingen van de manicheeërs, die overigens niet met name worden genoemd.

Augustinus over het Credo / vert. en van comm. voorzien door A. Sizoo en G.C. Berkouwer. - Kampen: Kok, 1941. - p. 148-173. View
54400f. inuis.

Preek over het geloof in onzichtbare dingen.
-
Dogmatiek- 
Ten eerste een verduidelijking hoe het geloof in onzichtbare dingen in het alledaagse leven een belangrijke rol speelt. De orde van het alledaagse leven wordt vervolgens getransponeerd naar die van het christelijke leven. Deze wordt toegelicht met behulp van de rol van de profeten en de manier waarop teksten uit de Schrift tot vervulling komen. Afsluiting met enkele aansporingen om stand te houden in het geloof. Gelovigen mogen zich gesteund weten door de ondergang van het heidendom en door de bekering van de mensen die zich bij het christendom aansluiten.

Het geloof in onzichtbare dingen / Augustinus ; vert. en ingel. door I.J. Wisse. - Zoetermeer: Boekencentrum, 1995. - ISBN: 90-239-0050-2. View
60387geom.De meetkunde.
-Exegese- 
Zie nr 63 gramm.
View
62417gest. Pel.

De gebeurtenissen rond Pelagius.
-Antipelagiaans- 
Verslag van de synodehandelingen te Diospolis in Palestina in 415, waar Pelagius door veertien katholieke bisschoppen werd verhoord en van ketterij werd vrijgesproken, terwijl in het verslag wordt aangetoond dat het onderricht van Pelagius niet als katholiek kan worden beschouwd. Het werk is opgedragen aan Aurelius, bisschop van Carthago.

View
65426gr. et lib. arb.

De genade en de vrije wilskeuze.
-Antipelagiaans- 
De goddelijke genade en de menselijke vrije wilskeuze staan niet tegenover elkaar. Genade wordt niet vanwege goede werken in een mens uitgestort, maar zij kunnen er wel een uitdrukking van zijn. Genade wordt evenmin verstrekt vanwege de wil tot goede werken.

View
64418gr. et pecc. or.

De genade van Christus en de erfzonde, twee boeken.
-
Antipelagiaans- 
Tegen de opvattingen van Pelagius en Caelestius. Boek 1 gaat over Christus' genade en in het bijzonder over de vraag of de genade ook kan worden teruggevonden in de natuur en het vrije wilsbesluit van een mens, of alleen in de wet en het onderricht. Boek 2 gaat over erfzonde en kinderdoop. De pelagianen ontkennen de erfzonde en daarmee de noodzaak van de kinderdoop.

View
66412gr. t. nou.De genade van het Nieuwe Testament.
-Exegese- 
Brief aan Honoratus over vijf uitlegkundige problemen van het Nieuwe Testament. 1. Over de betekenis van Ps 21 (22),2 in Mt 27,46 en Mc 15,34. 2. Over Ef 3,17. 3. Over de vijf verstandige en vijf dwaze bruidsmeisjes in Mt 25,2. 4. Over de betekenis van de duisternis buiten in Mt 25,30. 5. Over Joh 1,14 over het vleesgeworden Woord van God.
View
Export: