Lucepedia

Digitale theologische encyclopedie

131 records found
NrJaarAfkBeschrijving▲Vertalingen
50397c. Faust.

In discussie met de manicheeër Faustus, 33 boeken.
-Antimanicheïsch- 
Reactie op een werk van Faustus van Mileve. Steeds worden passages uit het werk van Faustus aangehaald als voert Faustus zelf het woord. De disputen gaan over het gezag van de wet en de profeten, de God van Israël, de incarnatie en de waarde van het Nieuwe Testament.

View
51398c. Fel.

In discussie met de manicheeër Felix, twee boeken.
-Antimanicheïsch- 
Verbatim van het tweedaagse dispuut tussen Augustinus en Felix. Op de eerste dag het vraagstuk over de rol van Gods genade; op de tweede dag de kwestie over de functie van de vrije wilskeuze

Debatten over God en wereld : Tegen de manicheeërs Fortunatus en Felix / Aurelius Augustinus; vertaald en toegelicht door Roald Dijkstra en Vincent Hunink, ingeleid door Hans van Reisen. - Budel: Damon, 2017. ISBN: 9789463400305, 169 p. View
67428haer.

Ketterijen.
-Apologetiek- 
Tegen de opvattingen van alle ketterijen die aan Augustinus bekend waren. Geschreven op verzoek van Quodvultdeus, bedoeld als naslagwerk en hulpmiddel voor clerici en leken bij de verdediging van het katholieke geloof in Noord-Afrika.
Onder de nummers 1-57 een opsomming van de ketterijen volgens een bestaand overzicht van Epiphanius. Onder de nummers 58-80 stromingen die niet bij Epiphanius staan vermeld, maar ontleend werden aan een overzicht van Filastrius. Onder de nummers 81-88 groeperingen die Augustinus aan andere bronnen heeft ontleend. Aan het uitwerken van het tweede boek is Augustinus niet meer toegekomen. Hij had zich voorgenomen daarin allerlei wezenlijke zaken over ketters in het algemeen te beschrijven.

Ketters en scheurmakers [de haeresibus] / bezorgd, vertaald en toegelicht door Joke Gehlen-Springorum en Vincent Hunink. - Budel : Damon, 2009. - 142 p. - ISBN: 978-90-5573-931-8. - Latijn-Nederlandse parallel tekst. View
109397reg. 1 reg. 2 reg. 3

Leefregel voor de dienaren van God.
-
Moraaltheologie- 
Samenvatting van mondelinge conferenties voor de leden van de religieuze leefgemeenschap over de inrichting en praktijk van het gemeenschapsleven.

De regel van Augustinus / ingeleid door Kees Fens ; vertaald door Vincent Hunink. - Amsterdam : Athenaeum, 2005. - 61 p. - ISBN: 90-253-0212-2.- Regel voor de gemeenschap / Augustinus ; vert. en commentaar door Tarsicius Jan van Bavel. - Kampen: Kok, 1991. - ISBN: 90-242-6152-X Tekst van de Regel online in Latijn en Nederlands :. View
111426retr.

Nalezingen, twee boeken.
- Autobiografie- 
Een overzicht van Augustinus' afzonderlijke werken. Niet volledig, vaak een korte schets over aanleiding en historische achtergrond en kanttekeningen bij passages, waarover Augustinus in de loop van jaren anders is gaan denken. In boek 1 de werken die geschreven zijn toen Augustinus nog geen bisschop was. In boek 2 de werken uit zijn bisschopsperiode.

View
86413nat. et gr.

Natuur en genade.
-Antipelagiaans- 
Geschreven aan Timasius en Jacobus en gericht tegen de opvattingen van Pelagius, waarin deze de menselijke natuur verdedigt in haar concurrentie met de goddelijke genade. Verdediging van de opvatting dat de rol van de goddelijke genade niet tegenover de menselijke natuur mag worden geplaatst, maar als een middel moet worden beschouwd waardoor de menselijke natuur wordt bevrijd en bestuurd.

Vier antipelagiaanse geschriften / Aurelius Augustinus ; vertaling [uit het Latijn] Izak Wisse en Raf Debaene ; ingeleid door Anthony Dupont en Mathijs Lamberigts. - Kampen : Klement, 2014, ISBN: 978-90-8687-125-4. [Kalmthout] : Pelckmans, 2014, ISBN: 978-90-289-7558-3.- 414 p. ; 23 cm. View
57393Gn. litt. inp.

Onvoltooide uitleg over de letterlijke betekenis van Genesis 1.
-Exegese- 
In dit werk wordt Gn 1,1-26 behandeld naar de letterlijke of historische betekenis van de tekst. De behoefte hieraan was ontstaan na de publicatie van nr 59 Gn.adu.Man. omdat de aandacht daar vooral gericht was op de allegorische betekenis van de schrifttekst.

Onze wereld in wording. Beschouwingen bij de bijbelse scheppingsverhalen [De Genesi aduersus manichaeos. De Genesi ad litteram libur unus inperfectus] / Aurelius Augustinus; ingeleid, vertaald en van aantekeningen voorzien door Leo Wenneker, Sander van der Meijs en Hans van Reisen. - Budel: Damon, mei 2016. 200 p. ISBN: 9789460362224 hb. View
7419adult. coniug.

Overspelige echtgenoten, twee boeken, in briefvorm aan Pollentius.
-Moraaltheologie- 
In boek 1 twee kwesties: de eerste gaat in op 1 Kor 7,10-11; de tweede handelt over 1 Kor 7,12vv. Ten slotte de vraag of de doop van nut is bij catechumenen die op het punt staan te sterven en geen wens kunnen uiten om gedoopt te worden. In boek 2 uitleg van 1 Kor 7,39. In de discussie over scheidingsgronden gaat het met name over de vraag of overspel en overlijden een echtscheiding kunnen legitimeren.

View
1230symb. cat.

Preek over de geloofsbelijdenis voor de catechumenen.
-
Geloofsonderricht- 
Pastorale uitleg over de afzonderlijke artikelen van de geloofsbelijdenis.

Augustinus over het Credo / vert. en commentaar door A. Sizoo en G.C. Berkouwer. - Kampen: Kok, 1941, 174-189. View
46411exc. urb.

Preek over de verwoesting van de stad Rome.
-Apologetiek- 
Aan de orde is de vraag of God omwille van rechtvaardige bewoners de stad had moeten sparen.

Twintig preken van Aurelius Augustinus / vert. door Gerard Wijdeveld ; ingeleid door Paul van Geest. - Amsterdam : Van Gennep, 2008.- ISBN: 978-5515-909-3. p. 195-208. - Herdruk van 1986 met gewijzigde inleiding. Twintig preken van Aurelius Augustinus / vert. en ingel. door Gerard Wijdeveld. - Baarn: Ambo, 1986. - ISBN: 90-263-0759-4. - p. 175-186. View
118399s.Dolbeau 29 s.prou.

Preek over de voorzienigheid van God
ca 399-410
- Exegese-
Preek over Rom 2,3. In deze wanordelijke wereld, in de voor- en tegenspoed van de mensen lijkt geen structuur aanwezig. Daarom beweren ongelovigen dat God niet zou zorgen voor de mensen. Maar Gods oordeel en ordenende hand is overal aanwezig. Hij beloont ieder mens naar zijn daden. Het sterkste bewijs dat de mensheid God wel ter harte gaat, is de menswording van Gods Zoon.

View
131408util. ieiun.

Preek over het belang van het vasten.
-
Moraaltheologie- 
Waarschijnlijk is deze preek gehouden na Pinksteren als de wekelijkse vastendagen op woensdag en vrijdag weer worden hervat. Het vasten dient om het lichaam te tuchtigen en te heiligen, om waakzaam te worden bij de beoefening van de barmhartigheid en gerechtigheid en bij de dienst aan de ene ware God.

Als lopend vuur : preken voor het liturgisch jaar 2 / Aurelius Augustinus ; vert., ingel. en van aant. voorzien door Richard van Zaalen o.f.m., Hans van Reisen en Sander van der Meijs. - Amsterdam : Ambo, 2002. - ISBN: 90-263-16899-5. -p. 245-259. View
54400f. inuis.

Preek over het geloof in onzichtbare dingen.
-
Dogmatiek- 
Ten eerste een verduidelijking hoe het geloof in onzichtbare dingen in het alledaagse leven een belangrijke rol speelt. De orde van het alledaagse leven wordt vervolgens getransponeerd naar die van het christelijke leven. Deze wordt toegelicht met behulp van de rol van de profeten en de manier waarop teksten uit de Schrift tot vervulling komen. Afsluiting met enkele aansporingen om stand te houden in het geloof. Gelovigen mogen zich gesteund weten door de ondergang van het heidendom en door de bekering van de mensen die zich bij het christendom aansluiten.

Het geloof in onzichtbare dingen / Augustinus ; vert. en ingel. door I.J. Wisse. - Zoetermeer: Boekencentrum, 1995. - ISBN: 90-239-0050-2. View
103394ps.c. Don.

Psalm tegen de donatisten.
-Antidonatistisch- 
Een Abecedarium. Een strijdschrift in de vorm van een gedicht met twaalfregelige strofen en een keervers, waarin gespot wordt met verschillende opvattingen van de donatisten. De beginletters van de afzonderlijke strofen vormen het Latijnse alfabet (I=J, U=V, zonder WYZ: in totaal 20 strofen).

Psalm tegen de donatisten [Psalmus contra partem Donati] / Aurelius Augustinus ; bezorgd, vertaald en toegelicht door Vincent Hunink. - Budel: Damon, 2005. - 94 p. ISBN: 90-5573-640-6. Latijn-Nederlands. - View
37420c. ep. Pel.

Reactie op twee pelagiaanse brieven, vier boeken.
-Antipelagiaans- 
De eerste pelagiaanse brief waarop Augustinus reageert, is van Julianus van Aeclanum. Deze brief is alleen via de indrukken van Augustinus bewaard gebleven. Men neemt aan dat deze brief Julianus' inzichten goed weergeven. Julianus lijkt zich te keren tegen manicheïsche opvattingen dat door de val van Adam de mens niet meer kan beschikken over een vrije wilskeuze, maar onder de dwang van het vlees staat. Men staat dientengevolge negatief tegenover het huwelijk. Bovendien huldigt men het standpunt dat de heiligen in het Oude Testament niet zonder zonde maar met schuld beladen zijn gestorven. De apostelen en Christus zijn evenmin vrij van zonden. De dwang van het vlees is zo sterk dat zelfs het doopsel niet alle zonden kan wegnemen.
De tweede pelagiaanse brief is afkomstig van dezelfde Julianus maar nu met zeventien andere bisschoppen. Ook deze brief is alleen door de verwijzingen van Augustinus bewaard gebleven. Beide brieven lijken inhoudelijk op elkaar. 
Augustinus' reactie op de beide brieven is opgedragen aan Bonifacius, bisschop van Rome. Zijn reactie volgt de documenten van Julianus en de zijnen op de voet. Boek 1 behandelt de eerste brief; de laatste drie boeken gaan in op de tweede brief. Op bepaalde aspecten worden de brieven aangevuld of verbeterd vanuit het katholieke geloof. De opvattingen van Augustinus zijn naar de verschillende onderwerpen als volgt samen te vatten: - de natuur is weliswaar als goed geschapen, maar behoeft wegens de erfzonde een Verlosser; - het huwelijk is weliswaar een goed, maar is als gevolg van de zonde met kwade begeerlijkheid omgeven; - de wet is heilig, recht en goed, maar niet bij machte de zonden van de mensen weg te nemen; - de heiligen van het Oude en Nieuwe Verbond zijn gerechtvaardigd, maar niet van zonden vrij. Tenslotte volgen tegenover de opvattingen van de pelagianen gezagvolle uitspraken van Cyprianus en Ambrosius die de eigen inzichten over erfzonde, helpende genade en de onvolkomenheid van de menselijke gerechtigheid onderbouwen.

View
1260uers. mens.

Tafelversje
- - 
Ter vermaning voor de gasten aan tafel om niet te roddelen.

Augustinus de zielzorger: een studie over de praktijk van een kerkvader / Frits van der Meer. - Utrecht / Brussel: Spectrum, 1947. - p. 212 Veel te laat heb ik jou lief gekregen / Tarsicius Jan van Bavel. - Heverlee: Augustijns Historisch Instituut, 1986. - p. 69 (= Possidius, Vita Sancti Augustini 22). View
1386Acad.

Tegen de academici, drie boeken. 
-Filosofie-
Verbatim van drie gesprekken tussen Augustinus en de jongemannen Licentius, de zoon van Romanianus, en Trygetius. Licentius is voorstander van de nieuwe academische stroming waarin de overtuiging heerst dat het zoeken naar waarheid op zichzelf al het gelukkige leven insluit. Trygetius meent echter dat het begrijpen van waarheid daartoe noodzakelijk is.
In boek 1 staan de omschrijvingen centraal van de begrippen error en sapientia. Boek 2 is in drieën ingedeeld: 1. Het verschil tussen het oude en nieuwe onderricht van de academici. 2. Een weerlegging van de opvatting dat het streven naar waarschijnlijkheid het hoogst haalbare is in het begrip van de waarheid. 3. Het begrip waarschijnlijkheid (verissimile / probabile). In boek 3 staan twee kennistheoretische verkenningen: 1. De verhouding tussen wijsheid en levenslot: voor een wijze is het lot hulp noch hindernis. 2. Een onderzoek naar een omschrijving waarin alleen de zintuiglijke indrukken begrepen kunnen worden die met het ware overeenkomen. Ten slotte de weerlegging van twee opvattingen van de academici waarin zij van mening zijn dat niets kan worden begrepen en waarin zij menen dat men met niets mag instemmen.

Tegen de Academici / Augustinus ; vert. door Olav J.L. Albers. - Baarn: Agora, 1999. - ISBN:90-391-0792-0. View
44396c. ep. Man.

Tegen de brief met de grondslagen van de manicheeërs.
-Antimanicheïsch- 
Onvoltooid werk waarin manicheïsche opvattingen worden weerlegd door die ideeën als onzeker en absurd voor te stellen.

View
82420c. mend.

Tegen de leugen.
-Moraaltheologie- 
Reactie op vragen van Consentius over hoe de leugen mag worden gebruikt om geheime priscillianen te ontmaskeren, die zich als katholieken voordoen. Soms kan het omwille van het tijdelijke of eeuwige heil noodzakelijk zijn om niet de waarheid te zeggen. Inzake het geloof mag nooit worden gelogen en moet men zich tegenover ketters verdedigen.

Liegen en leugens [De mendacio & Contra mendacium] / Aurelius Augustinus ; vertaald en toegelicht door Vincent Hunink, ingeleid door Paul van Geest . - Budel : Damon, 2010. - 173 p. ; 21 cm. – ISBN: 978-90-5573-9813. View
117418c. s. Arrian.

Tegen een preek van de arianen.
-Antiariaans-
Geschrift waarin punt voor punt een anonieme preek uit ariaanse kring wordt behandeld en weerlegd.

View
Export: