| 81 | 394 | mend. | De leugen.
-Moraaltheologie-
Twee vragen: 1. Wat is een leugen? 2. Wanneer is het toegestaan te liegen? Er worden acht soorten leugens onderscheiden. Het werk eindigt met een verantwoording waarom nooit mag worden gelogen | Zie :
De Stad Gods:
maandblad van de zr Augustinessen van St. Monica. - jrg 19 (1952-1953). - passim.
Liegen en leugens
[De mendacio & Contra mendacium]
/ Aurelius Augustinus ; vertaald en toegelicht door Vincent Hunink, ingeleid door Paul van Geest . - Budel : Damon, 2010. - 173 p. ; 21 cm. – ISBN: 978-90-5573-9813. | View |
| 82 | 420 | c. mend. | Tegen de leugen.
-Moraaltheologie-
Reactie op vragen van Consentius over hoe de leugen mag worden gebruikt om geheime priscillianen te ontmaskeren, die zich als katholieken voordoen. Soms kan het omwille van het tijdelijke of eeuwige heil noodzakelijk zijn om niet de waarheid te zeggen. Inzake het geloof mag nooit worden gelogen en moet men zich tegenover ketters verdedigen.
| Liegen en leugens [De mendacio & Contra mendacium]
/ Aurelius Augustinus ; vertaald en toegelicht door Vincent Hunink, ingeleid door Paul van Geest . - Budel : Damon, 2010. - 173 p. ; 21 cm. – ISBN: 978-90-5573-9813. | View |
| 83 | 388 | mor. | De levenswijze van de katholieke kerk en over die van de manicheeërs, twee boeken.
-Antimaniche?sch-
In boek 1 een uiteenzetting van de moraliteit in de kerk: alles wordt op het hoogste goed betrokken. Het hoogste goed voor de mens is God, zoals het hoogste goed van het lichaam de ziel is, omdat het lichaam daarvan leven, kracht en schoonheid ontvangt. Van God kan bovendien worden gezegd dat een mens niet bang hoeft te zijn Hem te verliezen. Wie gelukkig wil worden, tracht het hoogste goed zo te beminnen en te bezitten dat men geen angst heeft het te verliezen. Het beminnen en het bezitten maken genieten mogelijk. Men moet met de hoogste liefde naar Gods genot streven. Daartoe worden verschillende passages uit Oude en Nieuwe Testament aangehaald en toegelicht. Vervolgens worden de vier deugden toegelicht, waarmee de liefde op verschillende manieren wordt versterkt: matigheid, sterkte, rechtvaardigheid en voorzichtigheid. De matigheid heeft tot taak de hartstochten tot rust te brengen. De sterkte dient om de dingen die de ziel van God afhouden, te durven prijsgeven, in het bijzonder het aardse lichaam, niet uit geringschatting voor het lichamelijke, maar uit verlangen naar het verheerlijkte lichaam van de verrijzenis. De rechtvaardigheid helpt iemand God van harte te beminnen. De voorzichtigheid leert te onderscheiden wat moet worden nagestreefd en wat vermeden.
De liefde tot God is niet te scheiden van die tot de naaste en die tot zichzelf. Zij sluiten elkaar niet uit maar in. De liefde tot de mens omvat twee niveaus: de barmhartigheid jegens het lichaam en de barmhartigheid jegens de ziel. Beide worden uitgewerkt.
In boek 2 aandacht voor de manicheïsche opvattingen over de oorsprong en de aard van het kwaad. In tegenstelling tot de manicheeërs beargumenteert Augustinus het inzicht dat niet de mond, niet de handen, noch de schoot oorzaak van het kwaad zijn. Hierna beschrijving van en kritiek op de ascetische mysteriepraktijken van de manicheïsche volmaakten.
| God zoeken met de zinnen?
De leefwijze van de kerk en de leefwijze van de manicheeërs [De moribus ecclesiae et de moribus manichaeorum] / Aurelius Augustinus ; ingeleid, vert., en van aant. voorzien door Elly Houtsma, Marijke Nota-Renders en Hans van Reisen; m.m.v. Hugo De Lil. - Budel: Damon, 2008. - 147 p. - ISBN: 978-90-5573-8533 3 .
Gedeelten uit
De moribus ecclesiae
van St. Augustinus / vert. door de augustinessen van St.Monica. - Amsterdam, 1974. | View |
| 84 | 387 | mus. | De dichtkunst, zes boeken.
-Exegese-
Dit is het enige onomstreden en voltooide werk van Augustinus over een ars (vgl nr 63 gramm). Het boek gaat over maatvoeten en versvormen. Verslag in dialoogvorm tussen een leraar en een leerling. De eerste vijf boeken zijn ontstaan tijdens de laatste periode van Augustinus' verblijf in de buurt van Rome. In deze boeken worden voornamelijk klassieke auteurs als auctoritates aangehaald. Het zesdeis geschreven in Thagaste. Daarin staan vooral verwijzingen naar de Heilige Schrift. In dit laatste boek ook aandacht voor getallensymboliek.
| | View |
| 85 | 399 | nat. b. | De natuur van het goede.
-Antimanicheïsch-
Tegen manicheïsche opvattingen in het algemeen. De natuur van God als het hoogste goed is onveranderlijk. Verder een uiteenzetting dat alle naturen geestelijk of lichamelijk zijn en dat elke natuur goed is. Daarin een afzonderlijke beschouwing over de vraag naar de oorzaak van het kwade | | View |
| 86 | 413 | nat. et gr. | Natuur en genade.
-Antipelagiaans-
Geschreven aan Timasius en Jacobus en gericht tegen de opvattingen van Pelagius, waarin deze de menselijke natuur verdedigt in haar concurrentie met de goddelijke genade. Verdediging van de opvatting dat de rol van de goddelijke genade niet tegenover de menselijke natuur mag worden geplaatst, maar als een middel moet worden beschouwd waardoor de menselijke natuur wordt bevrijd en bestuurd.
| Vier antipelagiaanse geschriften
/ Aurelius Augustinus ; vertaling [uit het Latijn] Izak Wisse en Raf Debaene ; ingeleid door Anthony Dupont en Mathijs Lamberigts. - Kampen : Klement, 2014, ISBN: 978-90-8687-125-4. [Kalmthout] : Pelckmans, 2014, ISBN: 978-90-289-7558-3.- 414 p. ; 23 cm. | View |
| 87 | 0 | c. n. Don. | Tegen een onbekende donatist.
-Antidonatistisch- | | View |
| 88 | 419 | nupt. et conc. | Huwelijk en begeerte, twee boeken.
-Antipelagiaans-
Dit werk is geschreven voor Valerius. Boek 1 gaat in op het aan Augustinus gerichte verwijt dat zijn visie op de erfzonde tevens een veroordeling van het huwelijk zou inhouden. In het huwelijk kan voor de vleselijke begeerte, als lust opgevat, geen goede functie zijn weggelegd. Toch is Augustinus ervan overtuigd dat het kwaad van de vleselijke begeerte het goede van een huwelijk niet kan vernietigen. Boek 2 bevat een stellingname tegen anonieme uittreksels uit een geschrift van Julianus van Aeclanum aan Turbantius, waarin Julianus op Augustinus' eerste boek had gereageerd. Augustinus wordt daarin verweten het vrije wilsbesluit van een mens te ontkennen, het goede van het huwelijk te verloochenen, pasgeborenen als beeld van de duivel in plaats van als beeld van God te beschouwen en de natuur als een kwaad te zien.
| | View |
| 89 | 422 | Dulc. qu. | Acht vraagstukken van Dulcitius.
-Exegese-
De acht kwesties betreffen de volgende onderwerpen: 1. Blijven gedoopte zondaars uit de hel? 2. Mag men voor zichzelf aan doden offeren? 3. Wat is het verband tussen het laatste oordeel en de wederkomst van de Heer? 4. Wat behelst de zegen aan de kinderen van de rechtvaardigen zoals beloofd in de psalmen? 5. Hoe werd David naar Gods hart uitverkoren? 6. Werd Samuël werkelijk door een python uit de onderwereld weggeroepen? 7. Hoe ontliep Sara de verkrachting van Abimelech en de farao? 8. Was de Geest Gods die over de wateren zweefde tijdens de dagen van de schepping, de Heilige Geest?
| | View |
| 90 | 419 | qu. uet. t. | Acht vraagstukken over het Oude Testament.
-Exegese-
In feite tien kwesties over enkele aspecten van de rechtvaardigheid in het algemeen
| | View |
| 91 | 400 | op. mon. | Het werk van monniken.
-Moraaltheologie-
Moeten monniken handwerk verrichten of mogen zij leven van de gaven van de gemeenschap? De opvattingen van Paulus hierover (2 Tes 3,10) worden vergeleken met die van Jezus (Mt 6,26). | Het werk van monniken
/ Augustinus ; vert. door Laurens Baas en Vincent Hunink; ingel. door Paul van Geest. - Zoetermeer: Boekencentrum, 2002. - ISBN: 90-211-6125-7. | View |
| 92 | 386 | ord. | De orde, twee boeken.
-Filosofie-
Het werk is opgedragen aan Zenobius. Verslag van twee gesprekken tussen Augustinus, Licentius en Trygetius. Hoofdvraag is hoe de wereldorde met God samenhangt. Daarnaast discussie over de verhouding tussen de zintuiglijke waarneming en de verstandelijke kennis; de verhouding tussen gezag en geweten; de plaats van het geheugen; het wezen van de schoonheid; de functie van de rede in de cultuur en over de noodzaak van morele oefening en wetenschappelijke vorming. | De orde [De ordine]
/ vert. en ingel. door Cornelis Verhoeven. - Budel: Damon, 2000. - ISBN: 90-5573-159-5. -126 p. . | View |
| 93 | 415 | orig. an. | De oorsprong van de ziel.
-Antipelagiaans-
Brief aan Hieronymus over de vraag naar de oorsprong van de ziel, en hoe deze zich bij mensen die geboren gaan worden, verhoudt tot de kracht van de erfzonde. Augustinus acht de erfzonde zo groot dat wie niet in het doopsel herboren is in Christus, zonder twijfel wordt veroordeeld. = Brief 166.
| | View |
| 94 | 0 | c. p. Don. | Tegen de partij van Donatus.
-Antidonatistisch-
| | View |
| 95 | 417 | pat. | De lijdzaamheid.
-Moraaltheologie-
Onderzoek naar onderscheid tussen echte en onechte lijdzaamheid. Met de ware lijdzaamheid wordt uit liefde tot God het kwaad verduurd voor het eeuwige leven. De kracht van de lijdzaamheid kan echter niet aan eigen verdienste, maar slechts aan Gods genade worden toegeschreven.
| | View |
| 96 | 411 | pecc. mer. | De verdiensten en de vergeving van zonden en over de kinderdoop, drie boeken.
-Antipelagiaans-
In boek 1 weerlegging van de opvatting dat Adam ook gestorven zou zijn als hij niet gezondigd zou hebben, en dat uit diens zonde niets op zijn nageslacht zou zijn overgegaan. De sterfelijkheid van de mens is niet een gevolg van natuurlijke noodzaak maar van de zonde. De doop dient om mensen, ook kinderen, van de gevolgen van de erfzonde te verlossen. In boek 2 de vraag of er mensen op aarde zonder zonde zijn. Deze kwestie wordt op vier manieren uitgewerkt: 1. Kan een mens door Gods genade en de vrij wilskeuze vrij van zonde zijn? 2. Kan een bastaard in dit leven zonder enige zonde zijn? 3. Wat is de reden dat men niet zonder zonde kan zijn? 4. Alleen Christus is zonder zonde. Boek 3 bevat een brief aan de Carthaagse student Marcellinus over de misverstanden rond de verdiensten van de zonden en rond de kinderdoop. In deze kwesties spelen exegetische problemen van Paulus' brieven een belangrijke rol.
| Vier antipelagiaanse geschriften
/ Aurelius Augustinus ; vertaling [uit het Latijn] Izak Wisse en Raf Debaene ; ingeleid door Anthony Dupont en Mathijs Lamberigts. - Kampen : Klement, 2014, ISBN: 978-90-8687-125-4. [Kalmthout] : Pelckmans, 2014, ISBN: 978-90-289-7558-3.- 414 p. ; 23 cm. | View |
| 97 | 415 | perf. iust. | De volmaaktheid van de rechtvaardigheid.
-Antipelagiaans-
Brief aan de bisschoppen Eutropius en Paulus. Uiteenzetting door middel van vragen en korte antwoorden. De volmaaktheid en de volheid van de rechtvaardigheid kunnen met behulp van de natuurlijke deugden niet zonder genade worden bereikt. Verdere toelichting door schriftuurlijke argumenten waarop de pelagianen zich beroepen, te ontzenuwen en andere ervoor in de plaats te stellen.
| | View |
| 98 | 387 | phil. | De wijsbegeerte.
-Exegese-
Zie nr 63 gramm.
| | View |
| 99 | 428 | praed. sanct. | De voorbestemming der heiligen.
-Antipelagiaans-
Gericht aan Prosperus en Hilarius als reactie op twee brieven van hen. Het onderwerp is het genadige karakter van de geloofsoorsprong. De genade van het geloof berust op uitverkiezing. Met het oog op de opponenten gaat het vervolgens over de verhouding tussen de genade van het geloof en de goddelijke uitverkiezing, in het bijzonder over de voorbestemming. Nadere toelichting aan de hand van de geschiedenis van de onnozele kinderen. Aan het slot wordt het geheel met schriftuurlijke argumenten verantwoord. | Twee tractaten.
Geschreven door den heylighen Oudt-Vader Augustinus / [vert. door ] Dirck Vlack de Ionghe. - Amsterdam : Kloppenburgh, 1621. - p. 1-44.
Vier antipelagiaanse geschriften
/ Aurelius Augustinus ; vertaling [uit het Latijn] Izak Wisse en Raf Debaene ; ingeleid door Anthony Dupont en Mathijs Lamberigts. - Kampen : Klement, 2014, ISBN: 978-90-8687-125-4. [Kalmthout] : Pelckmans, 2014, ISBN: 978-90-289-7558-3.- 414 p. ; 23 cm. Harde kaft met leeslint. | View |
| 100 | 417 | praes. dei | De aanwezigheid van God.
-Antipelagiaans-
Brief aan Dardanus tegen de opvattingen van de pelagianen over het verband tussen de tempel en de aanwezigheid van God.
| | View |
