Joke Brinkhof, Simon, magie en het verlangen naar de heilige Geest, in: Interpretatie 18,5 (2010), p. 10-12
Margetekst
Met de verkondiging in Samaria worden in het boek Handelingen nieuwe perspectieven geopend. Door de handen van apostelen mogen de nieuwgedoopten heilige Geest aannemen. In Samaria ontmoeten we ook Simon, een volhardend gelovige. Hij doet aan magie. Over Simon en zijn magie wordt vaak negatief gedacht, misschien wel omdat hij in de traditie de grote tegenspeler van Petrus is. Het is de vraag of dit negatieve beeld terecht is.
Eerste twee alinea's
Simon de Magiër is een figuur die tot de verbeelding spreekt. Hij was een tovenaar die kon vliegen en is verketterd omdat hij de grondlegger zou zijn van de gnostiek. Hij kwam nogal eens in aanvaring met Petrus en is in Rome dramatisch aan zijn einde gekomen door een val uit de hemel. Een val die door Petrus afgebeden was. Precies zoals Petrus gevraagd had, brak Simon de Magiër zijn been op drie plaatsen en overleed aan de gevolgen. De apocriefe Handelingen van Petrus, waarin dit verhaal is overgeleverd, maken wel duidelijk dat we het heil niet van deze Simon kunnen verwachten. Ook de verdere traditie is Simon niet goedgezind: zijn naam ligt aan de basis van het begrip ‘simonie’, de afkeurenswaardige praktijken om kerkelijke ambten te kopen voor geld. Gelukkig kunnen we in de Handelingen van de Apostelen ook een ander portret van Simon, die aan magie doet, ontdekken. Zijn verhaal staat opgetekend te midden van de belevenissen van Filippus die in Samaria het woord verkondigt (Hand 8:9-24).
In het achtste hoofdstuk van Handelingen zijn we, met Filippus, in Samaria terechtgekomen. De eerste verspreiding van het woord in Jeruzalem is een groot succes. Velen bekeren zich en laten zich dopen. Maar de verkondigers van Jezus als de Christus worden ook bedreigd. Het verhaal van Filippus zit precies ingeklemd tussen de vermelding van de vervolgingen door Saulus. Dat de verkondiging zich nu uitbreidt naar Samaria was te verwachten vanuit de opdracht die de apostelen al in het allereerste begin van Jezus gekregen hebben: ‘maar ge zult kracht opnemen van de heilige Geest die over u komt, en ge zult getuigen van mij in Jeruzalem en in heel Judea en Samaria, ja tot het uiteinde der aarde!’ Het is een veelomvattend en rijkgeschakeerd missiegebied, van dicht bij huis tot aan de verre uithoeken van de bewoonde wereld. Ironisch genoeg blijkt dat uiteinde van de aarde, in Handelingen, Rome te zijn, het centrum van het Imperium Romanum.
Bron: Interpretatie, met dank aan Nico Riemersma.
