‘O Haupt voll Blut und Wunden’ en ‘Ach Golgatha’ uit de Matthaüs-Passion van Johann Sebastian Bach
'O Haupt voll Blut und Wunden' (Nederlands: 'O hoofd vol bloed en wonden') is een kerklied dat samengesteld werd door de Duitse componist Johann Crüger in zijn gezangenbundel Praxis pietatis melica uit 1640. Hij zette een tekst van de lutherse predikant Paul Gerhardt op een melodie van een liefdeslied van de Duitse renaissance-componist Hans Leo Hassler.
Het gezang dankt zijn grote bekendheid echter aan de centrale rol die het inneemt in de Matthäuspassion van Johann Sebastian Bach. Bach gebruikte dit koraal als Leitmotiv in dit oratorium door het herhaaldelijk en in steeds andre toonzetingen te laten terugkeren.
Bij het YouTube-fragment zijn, onder de indrukwekkende, gedragen muziek, beelden te zien van kunstwerken met als thema de lijdende Christus. De tekst van het koraal luidt als volgt:
O Haupt voll Blut und Wunden,
Voll Schmerz und voller Hohn,
O Haupt, zu Spott gebunden
Mit einer Dornenkron.
O Haupt, sonst schön gezieret
Mit höchster Ehr und Zier,
Jetzt aber hoch schimpfieret,
Gegrüsset seist du mir!
Du edles Angesichte,
Vor dem sonst schrickt und scheut
Das grosse Weltgewichte,
Wie bist du so bespeit;
Wie bist du so erbleichet !
Wer hat dein Augenlicht,
Dem sonst kein Licht nicht gleichet,
So schändlich zugericht'?
Nederlandse vertaling:
O hoofd vol bloed en wonden,
Vol leed en overspoeld met hoon,
O hoofd, ten spot omwonden
Met een doornenkroon.
O hoofd, ooit versierd
Met de hoogste eer en pracht,
Nu echter gesmaad,
Ik groet U.
U edel aangezicht,
Aanbeden en geschuwd
Door al dat leeft op aarde,
Hoe wordt U nu bespuwd.
Hoe bent U thans verbleekt.
Wie heeft het licht van uw ogen,
Dat anders met geen enkel licht is te vergelijken,
Zo vreselijk geschonden?
Recitatief 'Ach Golgotha':
Ach Golgatha, unselges Golgatha!
Der Herr der Herrlichkeit
Muss schimpflich hier verderben,
Der Segen und das Heil der Welt
Wird als ein Fluch ans Kreuz gestellt.
Der Schöpfer Himmels und der Erden
Soll Erd und Luft entzogen werden.
Die Unschuld muss hier schuldig sterben,
Das gehet meiner Seele nah;
Ach Golgatha, unselges Golgatha!
Nederlandse vertaling:
Ach Golgotha, onfortuinlijk Golgotha!
De heer der heerlijkheid
Moet hier in schande sterven,
De zegen en het heil van de wereld
Wordt als een vloek aan het kruis geslagen.
De Schepper van hemel en aarde
Moet aarde en lucht onttrokken worden.
De onschuld moet hier schuldig sterven,
Dat pijnigt mijn ziel;
Ach Golgotha, onfortuinlijk Golgotha!
Bron: Tilburg School of Catholic Theology
Externe link:
'O Haupt voll Blut und Wunden' (uitgevoerd door La Petite Bande o.l.v. Gustav Leonhardt)
Externe link:
'Ach Golgotha' (gezongen door Christa Ludwig, dirigent Herbert von Karajan)
Externe link:
Volledige tekst Matthaüs-Passion + Nederlandse vertaling
