De volgelingen van Franciscus van Assisi (1181-1226) worden ingedeeld in drie ordes. De naam ‘franciscanen’ wordt tegenwoordig als verzamelnaam voor al deze groepen gebruikt. Vroeger was deze naam gereserveerd voor een van de groepen minderbroeders, de zogeheten eerste orde die uit ongehuwde mannen, priesters en lekenbroeders, bestaat en waarvan de officiële naam ‘minderbroeder’ is. De tweede orde bestaat uit ongehuwde vrouwen die contemplatief leven en clarissen heten. De derde orde heeft twee takken. Oorspronkelijk bestonden zij uit leken die in hun eigen huizen vroom wilden leven. Tegenwoordig worden ze de Orde van Franciscaanse Seculieren genoemd, maar de oude naam, Franciscaanse Lekenorde, wordt nog wel gebruikt. Al snel gingen groepen van deze leken samenleven. Zo ontstond de reguliere derde orde die in Nederland met name bij de talrijke congregaties van franciscanessen te vinden is.

Naast deze drie ordes zijn er veel mensen, zowel katholieken als andere christenen, maar ook leden van andere godsdiensten en niet-gelovigen, die zich door Franciscus laten inspireren.