Hugo Landheer, ‘Bouwen op vertrouwen. Twee eeuwen katholieke kerkbouw in het Noorderkwartier van Noord-Holland’, in: Theologisch Debat 4-2008, p. 59-62.
Dr. H.A. Landheer (Utrecht 1952) is zelfstandig tekstschrijver en promoveerde in 2004 op 'Kerkbouw op krediet, de financiering van de kerkbouw in het aartspriesterschap Holland en Zeeland en de bisdommen Haarlem en Rotterdam tussen 1795 en 1965'.
In dit artikel beschrijft Landheer twee eeuwen katholieke kerkbouw in het Noorderkwartier van Noord-Holland. In het begin van de 19e eeuw weerspiegelde de armzalige toestand van de katholieke kerkgebouwen in het Noorderkwartier nog de maatschappelijke positie van een groot deel van de katholieke bevolking. De regie bij de kerkelijke bouwprocessen lag tot 1848 in handen van overheidsinstanties. Daarbij streefde de overheid naar een beperking van het aantal bouwprocessen en rationalisatie van de kerkbouw. Er mochten in de eerste helft van de negentiende eeuw alleen maar nieuwe katholieke kerken worden gebouwd wanneer bouwvallige kerkgebouwen werden afgebroken. Betrekkelijk snel na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853 kon het bisdom Haarlem zelf de regie voeren.
De bisschop stond voor een dilemma: de parochies pas toestemming geven te bouwen wanneer ze genoeg geld hadden voor een kerk of ze geld laten lenen om zielzorg te kunnen bieden aan het snel groeiende aantal stedelijke katholieken. Men koos voor het laatste.
Anderhalve eeuw later, halverwege de twintigste eeuw, kwam de katholieke kerkbouw in het bisdom Haarlem en het Noorderkwartier, na een periode van neogotische uitbundigheid, terug bij de soberheid die zo kenmerkend was geweest voor de kerkelijke gebouwen van het begin van de negentiende eeuw.
Het tijdschrift Theologisch Debat is per december 2011 opgehouden te bestaan en heeft de bestaande jaargangen om niet digitaal ter beschikking gesteld aan Lucepedia.
Bron: Tilburg School of Catholic Theology
Gekoppeld bestand:
Bekijk / download