Antonie Vos, ’De onbetaalde rekening van de moderne theologie’, in: Theologisch Debat 2-2008, p. 29-35.
Dr. A. Vos is universitair docent Systematische Theologie aan de Protestantse Theologische Universiteit, vestiging Utrecht. vanaf september 2008 is hij tevens gasthoogleraar Historische Theologie aan de Evangelisch-Theologische Faculteit te Leuven.
Wanneer de auteur aan iemand de vraag stelt hoe het mogelijk was dat de Nederlandse Hervormde Kerk tussen het begin van de negentiende eeuw en 1930 halveerde, krijgt hij altijd te horen dat dit aan de Verlichting te wijten – of te danken – moet zijn. Op zijn volgende vraag wat we dan wel onder Verlichting moeten verstaan, blijft het antwoord vervolgens uit.
Vos betoogt dat we voor de Nederlandse gestalte van de radicale Verlichting niet bij een seculiere cultuur of antitheïstische wetenschap moeten zijn maarbij de unieke Nederlandse beweging van de moderne theologie. Wat is precies de invloed van deze theologie geweest? Om daarop een antwoord te krijgen, stelt hij eerst de vraag naar de betekenis van de cesuur tussen de tijd dat het Verlichtingsdenken in strikte zin nog geen rol in ons land speelde en de periode waarin dat denken zowel de probleemstellingen als het slagveld beheerste.
Vervolgens komt de cesuur aan de orde, waar aangegeven wordt hoe Opzoomer de zaak der Verlichting heeft opgevat en de periode ná de cesuur, waar het Scholten blijkt te zijn, die het traditionele Nederland uiteengereten heeft. Daarna wordt de vraag gesteld of de orthodoxie het kwalitatief gewonnen heeft, terwijl de laatste paragraaf enig uitzicht biedt op de huidige theologische situatie.
Het tijdschrift Theologisch Debat is per december 2011 opgehouden te bestaan en heeft de bestaande jaargangen om niet digitaal ter beschikking gesteld aan Lucepedia.
Bron: Tilburg School of Catholic Theology
Gekoppeld bestand:
Bekijk / download