A.L.H.M. van Wieringen (red.), Verborgen lezers: Over tekst en communicatie in het Oude Testament (Theologische Perspectieven Supplement Series deel 2), Bergambacht: 2VM, 2011.
Tekst en lezer horen onscheidbaar bij elkaar. Een tekst heeft een oorspronkelijke lezer, een historische figuur of groep voor wie de tekst door de tekstproducent bedoeld is. Voor een Bijbelboek als Amos is dat het volk in het Noordrijk Israël en het Zuidrijk Juda. Een tekst kan ook een actuele lezer hebben. Wij lezen bijvoorbeeld ook vandaag nog de Emmanuel-profetie uit de profeet Jesaja voor in de liturgie, waardoor deze Jesajatekst ons eveneens nu iets te zeggen krijgt.
Maar een tekst heeft ook steeds een tekstimmanente lezer. Deze is niet zichtbaar, zoals lezers van vlees en bloed, maar zit in de tekst zelf. Het is een ‘verborgen lezer’. Het tekstuele materiaal geeft deze lezer vorm, stuurt deze lezer door de tekst om de tekstuele boodschap tot zich te kunnen nemen. Een lezer van vlees en bloed heeft een vrije omgang tot de tekst, maar de tekstimma-nente lezer niet.
In vier essays wordt deze idee van een tekstimmanente lezer zichtbaar gemaakt voor verschillende soorten oudtestamentische teksten. Voor de verhalende teksten uit het Oude Testament laat Norbert Clemens Baumgart meerdere leescontexten zien voor 1 Sam 18. Harm van Grol gebruikt de tekstimmanente lezer voor de poëzie van de Psalmen en analyseert aldus de slotcollectie Ps 146-150. Archibald van Wieringen betoogt dat de tekstimmanente lezer door Amos 1:2-3:15 opgeroepen wordt tot zelfkritiek. Jeremy Corley laat ten slotte zien hoe allerlei stijlfiguren en klankpatronen de tekstimmanente lezer van de Hebreeuwse wijsheidsliteratuur sturen.
Via onderstaande link is de bundel integraal via Lucepedia te downloaden en te lezen.
Bron: Tilburg School of Catholic Theology
Gekoppeld bestand:
Bekijk / download
