Lucepedia

Digitale theologische encyclopedie

Verantwoordelijke redacteur dossier: Petra Stassen
Dossiers » Auteursrechten

Auteursrechten

Auteursrecht is in Nederland geregeld in de Auteurswet. Deze wet geldt ook voor kerkgenootschappen. Artikel 1 van de Auteurswet omschrijft het auteursrecht als ‘het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.’ Het auteursrecht is het recht van de maker of een eventuele rechtverkrijgende van een werk van literatuur, wetenschap of kunst om te bepalen hoe, waar en wanneer zijn werk wordt openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Auteursrecht ontstaat van rechtswege. Men hoeft niets te deponeren of te registreren. Aanvankelijk was het auteursrecht bedoeld voor de tekst van boeken, maar door een geleidelijke uitbreiding van het werkingsgebied is het inmiddels ook op veel andere zaken van toepassing, zoals toespraken, software, foto's, films, opgenomen muziek, beeldende kunstwerken, bouwwerken en journalistiek werk. Werk van componisten die langer dan 70 jaar geleden zijn overleden valt onder het publiek domein, deze werken zijn niet meer beschermd en mogen vrij gebruikt worden.

 
 
BUMA-rechten
 
Via de St. Gregoriusvereniging heeft de RK Kerkprovincie met de stichting BUMA een contract gesloten waarbij alle rechten voor de uitvoering van gezangen door parochiekoren die zij tijdens de vieringen ten gehoor brengen zijn afgekocht. Jaarlijks worden de BUMA-rechten collectief betaald en naar rato over de bisdommen verdeeld. Voor uitvoeringen door parochiekoren buiten de kerkelijke vieringen om (concerten e.d.) dient apart BUMA-recht betaald te worden. Een zelfstandig (niet parochieel) koor dat in kerkelijke vieringen gezangen uitvoert dient ook apart BUMA-recht te betalen.  
 
Kopiëren van bladmuziek

Kopiëren van bladmuziek valt onder auteursrechtelijke bescherming en hiervoor dient dus een vergoeding te worden betaald. Dit is niet nodig als men voor het koor voldoende aantallen van de bladmuziek aanschaft. Door voldoening van de koopprijs worden de auteursrechten voldaan. Als het kopiëren van bladmuziek noodzakelijk is, dient vooraf toestemming aan de uitgever te worden gevraagd. Slechts in een beperkt aantal gevallen kan hierop een uitzondering worden gemaakt, waartoe men een licentieovereenkomst dient aan te gaan met de stichting Stemra. Uitzonderingen zijn: voor een enkel, later bijgekomen koorlid; om aantekeningen op te maken; om beschadigde of zoekgeraakte partijen te vervangen of om de originele partij te vergroten of te verkleinen. Door niet te voldoen aan de regelingen riskeert men een boete.
 
Leenrecht

Op grond van de Auteurswet dient voor het ter beschikking stellen van auteursrechtelijke werken een vergoeding betaald te worden. De regeling is bedoeld voor bibliotheken, kunstuitleen en speelotheken. Voor raadplegen of inzien behoeft geen leenrecht te worden betaald. De Stichting Leenrecht is de door het Ministerie van Justitie aangewezen incasseerder van deze vergoedingen. Een parochie kan een eigen bibliotheek hebben, waarvan gebruik wordt gemaakt door werkgroepen en parochianen in verband met de eigen werkzaamheden. Hiervoor hoeft geen leenrecht te worden betaald. Indien en voor zover de parochiebibliotheek voor publiek toegankelijk is, dient leenrecht over uitgeleende werken te worden betaald.