André Drost, Gestalte geven aan verbondenheid, in: Interpretatie 18,7 (2010), p. 26-27
Margetekst
De Protestantse Kerk in Nederland ziet zich geroepen gestalte te geven aan haar onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël. Om op een geloofwaardige manier met Israël in gesprek te gaan, moet volgens Drost eerst interne herbezining op de christologie plaatsvinden.
Eerste twee alinea's
De Protestantse Kerk in Nederland noemt zich in haar kerkorde een kerk ‘die zich, delend in de aan Israël geschonken verwachting, uitstrekt naar de komst van het koninkrijk van God’. En zij zegt van zichzelf: 'De kerk is geroepen gestalte te geven aan haar onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël. Als Christus-belijdende geloofsgemeenschap zoekt zij het gesprek met Israël inzake het verstaan van de Heilige Schrift, in het bijzonder betreffende de komst van het koninkrijk van God.'
In deze preambule bij de kerkorde wordt de verbondenheid gekwalificeerd vanuit de beloften van God aan het volk Israël. Ontkennen van die beloften zou een ontkenning zijn van Gods relatie met het volk Israël. Daarom is de verbondenheid van de Protestantse Kerk in Nederland met het volk Israël onopgeefbaar. Met het belijden van de God van Israël als Heer spreekt de kerk haar verbondenheid met Israël uit. God is niet los verkrijgbaar.Met deze belijdenis krijgt de Protestantse Kerk in Nederland er ook meteen een flink probleem bij. Want hoe zit het dan met de staat Israël in het Midden-Oosten? Ben je daar dan ook onopgeefbaarmee verbonden? Als de staat Israël de vervulling is van Gods beloften aan het volk Israël, dan moet hetantwoord wel ‘ja’ zijn. Maar het ontbreken van vrede in het Midden-Oosten maakt duidelijk dat de staatIsraël niet de vervulling is van Gods beloften aan het volk Israël.
Een theologische legitimering van de staat Israël - als vervulling van Gods beloften aan het volk Israël - is ook in de voorgeschiedenis van de Protestantse Kerk in Nederland sterk bekritiseerd. De theologen Buskes en Ter Schegget bekritiseerden rond 1970 in In de Waagschaal de theoloog Berkhof, die als medeauteur van het hervormde synoderapport Israël, volk, land en staat de stichting van de staat Israël in het verlengde zag van een verbond met oudtestamentische uitspraken over de toekomst van het volk Israël en het bewonen van het land der belofte. De Protestantse Kerk in Nederland is dit debat eigenlijk nooit te boven gekomen. Tot op heden voltrekt de discussie over de Israëlische veiligheidspolitiek zich langs de lijn van het al dan niet theologischlegitimeren van de staat Israël. In diezelfde discussie blijkt het lastig te zijn elkaar ervan te overtuigen tegelijkertijd oog te hebben voor het lot van elk van de betrokken bevolkingsgroepen. Het lijkt erop dat je ofwel voor de Joden bent, ofwel voor de Palestijnen.
Bron: Interpretatie, met dank aan Nico Riemersma.
